Financiën

Overige verschillen
Het verschil binnen dit taakveld wordt vooral veroorzaakt door de lagere kapitaallasten.

Overig verschillen

Leerlingenvervoer
In 2023 hebben minder leerlingen gebruik gemaakt van het leerlingenvervoer dan verwacht. In september 2023 is gestart met opstapplekken. Daarnaast zijn ouders gestimuleerd om hun kind zelf naar school te brengen in plaats van gebruik te maken van aangepast vervoer. Dit heeft ook tot een kostenbesparing geleid. Het betreft een incidenteel voordeel, omdat deze kostenbesparing voor de toekomst al is bijgesteld.

Overige verschillen

Lokaal onderwijsbeleid
Voor het bestrijden van onderwijsachterstanden krijgen we middelen van het Ministerie van OCW. Gedurende het jaar 2023 is deze beschikking aangepast waardoor een verschil ontstaat ten opzichte van de begroting.

Specifieke uitkering Nationaal Programma Onderwijs (NPO)
De specifieke uitkering kan ingezet worden in de periode tot 1 juli 2025. In 2023 zijn nog niet alle financiële middelen besteed. In de periode 2024 tot 1 juli 2025 wordt € 100.000 ingezet voor maatwerk jeugdgezondheidszorg, welke onder het taakveld Toegang en eerstelijnsvoorzieningen verantwoord wordt. Voor het bedrag wat dan nog resteert, maken wij een plan.

Overige verschillen

Specifieke uitkering Sportakkoord
De besteding van deze middelen is gemandateerd naar de stuurgroep Vitaal Laarbeek. Met dit budget ondersteunt de stuurgroep bijvoorbeeld kleine initiatieven op het gebied van sport, bewegen en preventie. Dit jaar zijn er nagenoeg geen aanvragen geweest. Nu deze specifieke uitkering afloopt, moeten de teveel ontvangen rijksmiddelen worden terugbetaald.

Regeling brede SPUK Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA)
In 2023 hebben wij voor de uitvoering van doelen uit het GALA van het Rijk specifieke middelen ontvangen via de brede SPUK. Wij gaven al uitvoering aan diverse onderdelen, waarvoor al dekking aanwezig is via andere posten uit de begroting.

Specifieke uitkering Sportakkoord
Van het Rijk ontvangen we tot en met 2023 een specifieke uitkering Sportakkoord. Eind 2023 loopt deze regeling af en moeten niet-bestede middelen terugbetaald worden aan het Rijk.

Regeling brede SPUK Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA)
In 2023 ontvingen we vanuit het Rijk een specifieke uitkering voor het GALA. Van de niet-bestede middelen in 2023 mag op onderdelen maximaal 20% overgeheveld worden naar 2024.

Overige verschillen

Toezicht- en beheerkosten d'n Ekker
Het belangrijkste verschil betreft een bedrag van € 38.000 (structureel) vanwege de dubbele verwerking van een begrotingswijziging in de 1e tussenrapportage 2023 (bijstelling vanwege indexering en aanpassing btw-labelling).

Overige verschillen
Het verschil wordt onder meer veroorzaakt door afwijkingen betreffende de kapitaallasten en energiekosten.

Overige verschillen
De baten wijken op diverse posten voor kleinere bedragen af. Het gata hierbij onder andere om huren, bijdrage voor energiekosten en vergoedingen voor schades.

Wet inburgering
De specifieke uitkering die we van het Rijk ontvangen voor de uitvoering van inburgering wordt voorlopig gebaseerd op een schatting van het aantal te verwachten inburgeringsplichtige inwoners. Er wordt afgerekend op basis van de realisatie.
Daarnaast is een gedeelte van het overschot op de programmakosten voor inburgering bedoeld om inburgeraars die in 2023 zijn gestart met hun inburgeringstraject, hun inburgering af te laten maken in 2024 en 2025. We ontvangen het budget per inburgeringsplichtige namelijk in één keer bij start, terwijl een inburgeringstraject een langere looptijd heeft dan één jaar.
De niet-bestede middelen van de specifieke uitkering worden doorgeschoven naar 2024.
Naast de specifieke uitkering voor de uitvoering van inburgering, ontvangen we van het Rijk ook een budget voor uitvoeringskosten. Overschotten op dat budget vanuit eerdere jaren waren, vanwege onzekerheid over de benodigde implementatiekosten, overgeheveld naar 2023. Uiteindelijk heeft dit minder kosten met zich meegebracht dat verwacht.

Overige verschillen
Het grootste overige verschil betreft lagere kapitaallasten.

Stimuleren initiatieven vanuit de samenleving
Dit budget is bedoeld om initiatieven uit de samenleving aan te jagen en te stimuleren. In 2023 hebben we een nieuw beleidsplan sociaal domein opgesteld, waardoor het daadwerkelijk stimuleren van initiatieven minder prioriteit gekregen heeft. We willen immers die initiatieven stimuleren die op ons beleid passen. Daarom is hier incidenteel minder op uitgegeven in 2023.

Plan van aanpak normaliseren
Vanwege de samenwerking met de Peelgemeenten heeft de lokale uitvoering van het plan van aanpak normaliseren vertraging opgelopen. De samenwerking zorgt echter juist voor versterking op het onderdeel normaliseren, waardoor de vertraging te verantwoorden is. Daarom is niet het gehele budget in 2023 besteed.

GGZ in de wijk
De inzet van GGZ in de wijk is in 2023 geëvalueerd en opnieuw ingezet. Vanwege de latere opstart dan verwacht zijn de kosten in 2023 lager uitgevallen dan begroot. Ook zijn nog niet alle facturen voor 2023 ontvangen.

Centrale toegang
De implementatie van de centrale toegang heeft vertraging opgelopen. In 2023 is het raamwerk voor de centrale toegang uitgewerkt, maar de invoering van de centrale toegang vindt plaats in 2024. Daarom zijn er in 2023 nog geen kosten gemaakt voor de centrale toegang.

Groepsaanbod Wmo
Dit budget is bedoeld om initiatieven die collectieve activiteiten bevatten, aan te jagen en te stimuleren. In 2023 is hiervan eenmalig minder gebruik gemaakt dan begroot. Dit heeft te maken met het ontwikkelen van beleid hierop in 2023.

Vroeg- en voorschoolse educatie (VVE)
Bij de vaststelling van de subsidies VVE 2022 heeft er een terugvordering plaats gevonden. Dit bedrag heeft geleid tot een eenmalig voordeel in 2023.
Daarnaast was er budget gereserveerd voor de uitvoering van een monitor VVE. Vanwege capaciteitsproblemen heeft deze niet plaatsgevonden. Het betreft structurele monitoring die wel in 2024 en verder zal worden ingezet.

Opvang ontheemden uit Oekraïne
Wij hebben ons ingezet voor de wettelijke taak en de maatschappelijke verantwoordelijkheid in het opvangen van ontheemden uit Oekraïne. We hebben hierin constant efficiënt gehandeld: een goed, humaan onderkomen voor het aantal Oekraïners die we volgens onze taakstelling een verblijf moeten bieden. De exploitatiekosten zijn hierdoor laag gebleven. In 2023 is een bedrag van € 1.058.000 niet besteed. Bij de resultaatbestemming kunt u een keuze maken hoe dit overschot in te zetten.

Opvang ontheemden uit Oekraïne
De rijksbijdrage is € 390.000 hoger.

Overige verschillen

Maatwerk jeugdgezondheidszorg
In 2023 heeft u besloten om structureel meer uren jeugdgezondheidszorg in te zetten. Voor de periode tot juli 2025 wordt dit betaald uit de extra financiële middelen die we van het Rijk ontvangen hebben via de specifieke uitkering Nationaal Programma Onderwijs (NPO).

Eerstelijnsloket jeugd
Er is in 2023 voor onze gemeente geen PraktijkOndersteuner Huisarts Geestelijke Gezondheidszorg Jeugd (POH GGZ-Jeugd) geweest. Zie ook de baten.

Structurele risicobuffer zorgkosten Sociaal domein (Wmo, jeugdhulp en BMS)
De risicobuffer kan ingezet worden als dekkingsmiddel voor het totaal aan gestegen zorgkosten.

Stelpost Jeugd
Er waren in 2023 geen beleidsmatige ontwikkelingen die vroegen om inzet van het budget vanuit de stelpost jeugd. Met de begroting 2024 is het resterende budget structureel ingezet om nieuwe beleidsontwikkelingen te bekostigen. Daarmee is het structurele saldo van de stelpost jeugd € 0.

Overige verschillen

Eerstelijnsloket jeugd
Er is in 2023 voor onze gemeente geen PraktijkOndersteuner Huisarts Geestelijke Gezondheidszorg Jeugd (POH GGZ-Jeugd) geweest. Er was een bedrag geraamd welke de huisartsen aan de gemeente Laarbeek zouden betalen, maar deze komt hiermee te vervallen.

Schuldhulpverlening door LEVgroep
Bij de begroting hebben wij rekening gehouden met een standaard indexeringspercentage voor de subsidie aan de LEVgroep voor uitvoering schuldhulpverlening. Bij de subsidieaanvraag bleek dit niet geheel nodig, waardoor we minder kosten hebben gemaakt dan begroot. Op basis hiervan is minder subsidie verleend.

Harmonisatie minimaregelingen
De harmonisatie, met daaraan verbonden hogere programmakosten, zou medio 2023 ingaan. Uiteindelijk vindt gedeeltelijke invoering plaats per 1 januari 2024, dit levert een incidenteel voordeel in 2023 op.

Overige verschillen

Eenmalige energietoeslag
In 2023 heeft vanuit het Rijk achteraf nog een compensatie plaatsgevonden van € 115.000 in verband met de meer gemaakte kosten eenmalige energietoeslag 2022. Daarnaast zijn de werkelijke uitbetalingen eenmalige energietoeslag 2023 € 100.000 lager dan de hiervoor vanuit het Rijk beschikbaar gekregen middelen.

Overige verschillen

Aanjager huiskamers
Om de huiskamers op te starten is een externe aanjager ingezet. Deze heeft in 2023 minder uren ingezet dan vooraf als benodigd was ingeschat.

Lokale aanjager Social Return On Investment (SROI)
Regionaal is een nieuw beleid SROI opgesteld. Daarbij is een nieuwe rol van lokale aanjager geïntroduceerd. Deze start echter pas later. Voor de bekostiging daarvan wordt vanaf 2024 deze stelpost ingezet

Lokale deel van het re-integratiebudget
Voortuitlopend op het structureel onderbrengen van het budget bij Senzer is in 2023 het budget niet besteed.
Daarnaast heeft het inzetten van het budget in 2023 voor incidentele projecten geen prioriteit gekregen 2023 € 100.000 lager dan de hiervoor vanuit het Rijk beschikbaar gekregen middelen.

Minder gebruik van maatwerkvoorzieningen (Wmo)
In 2023 zijn er minder individuele voorzieningen ingezet. Dit sluit aan bij onze visie op normaliseren en inzet eigen kracht, zoals verwoord in het beleidsplan sociaal domein.

Overige verschillen

Eigen bijdrage Wmo
Er zijn minder individuele voorzieningen Wmo toegekend dan verwacht. Daardoor is de geïnde eigen bijdrage ook lager.

In 2023 zagen we een kleine daling in het aantal cliënten met een beschikking voor Wmo-begeleiding groep. Daar tegenover stond een stijging in het aantal cliënten met een beschikking voor Wmo-begeleiding individueel. Deze vorm van zorg moest ingezet worden vanwege een toename van complexiteit van zorg. Dit brengt hogere kosten per cliënt met zich mee.

Inzet uitzonderlijk maatwerkbudget
Er wordt steeds meer gewerkt via de doorbraakmethode, waarbij er andersoortige ondersteuning wordt geboden dan via gecontracteerde of gesubsideerde ondersteuning beschikbaar. Met een kleine impuls wordt de situatie in het gezin zo doorbroken, dat er uiteindelijk niet de duurdere geindiceerde zorg nodig is.
Deze werkwijze vraagt van het sociaal team Laarbeek en partners een andere manier van denken en werken en het kost tijd om deze eigen te maken. Ten opzichte van 2022 is er al meer middels de doorbraakmethode gewerkt. Wanneer we meer gebruik maken van deze methode maken we minder kosten op andere budgetten.

Overige kleine verschillen

Andere wijze van inkoop jeugdhulp
Met ingang van 2023 zijn de nieuwe inkoopcontracten gesloten. Dat betekent onder andere dat er bij complexe zorg met verblijf geen 'all in-tarief' meer wordt gerekend, maar dat bekostiging van begeleiding en verblijf uit elkaar getrokken zijn. Dit brengt een stijging van de kosten voor jeugdhulp begeleiding met zich mee.

Overige verschillen

Nieuwe contracten jeugdhulp
Met ingang van 2023 zijn er nieuwe contracten jeugdhulp afgesloten. Een aantal vormen van behandeling die voorheen vielen onder de bekostiging vanuit het budget jeugdhulp behandeling worden nu gezien als hoogcomplexe jeugdhulp. Bekostiging daarvan vindt plaats vanuit het budget Jeugdhulp met verblijf. De kostenstructuur is dus anders geworden.

Hogere kosten pleegzorg
Voor pleegzorg is per 1 januari 2023 een extra tariefstijging doorgevoerd vanwege de verhoging van de landelijke pleegzorgvergoeding. Daarnaast zien we in 2023 inzet van duurdere vormen van inzet woonvoorzieningen. Er is een verschuiving van pleegzorg naar gezinshuizen en woongroepen.

Inzet van zwaardere trajecten
In 2023 zijn steeds meer hulpvragen opgepakt door het sociaal team Laarbeek zelf, waardoor er een afname te zien is in het aantal beschikkingen voor lichtere trajecten. Daar tegenover staat een stijging in het aantal beschikkingen voor zware trajecten. De complexiteit van hulpvragen is toegenomen.

Crisishulp
De inzet van crisishulp in 2023 was hoger dan in 2022.

Contracten jeugdhulp
Met ingang van 2023 zijn er nieuwe contracten jeugdhulp afgesloten. Een aantal vormen van behandeling die voorheen vielen onder de bekostiging vanuit het budget jeugdhulp behandeling worden nu gezien als hoogcomplexe jeugdhulp. Bekostiging daarvan vindt plaats vanuit het budget Jeugdhulp met verblijf. De kostenstructuur is dus anders geworden.

Landelijk ingekochte zorg
Landelijk ingekochte zorg is dure zorg, waarvoor geen alternatieven zijn. Verwijzing vindt meestal plaats door wettelijk verwijzers of opgelegd door de rechter. Deze zorg moet dus ingezet worden. Hierdoor heeft een kleine stijging in aantal cliënten een groot effect op de kosten.